Ik ben een nieuwkomer bij Een cursus in wonderen. Je hebt vast al heel vaak antwoord gegeven op deze vraag. Wanneer de Cursus over vergeving spreekt, zegt hij (in mijn eigen woorden): “Wat je denkt dat gebeurd is, is niet echt gebeurd. Niemand heeft ooit iemand pijn gedaan en niemand heeft ooit iets vreselijks gedaan.” Hierbij slaat mijn denkgeest op tilt. Zijn de feiten van een situatie in het verleden alleen maar een illusie? Is er een helder geschreven brochure of document over dit onderwerp?
Antwoord: Vergeving zoals Een cursus in wonderen het uitlegt kan alleen begrepen worden binnen het metafysische kader van non-dualisme. Zonder dit kader valt vergeving niet te begrijpen en zal haar betekenis worden verdraaid en niet meer te onderscheiden zijn van de meer traditionele omschrijvingen. Vergeving kan niet los gezien worden van wat de Cursus onderwijst over de oorsprong en het doel van de wereld, en onze schijnbare aanwezigheid in de wereld als individuele lichamen met een verleden, heden en toekomst. De Cursus geeft een uniek inzicht in vergeving dat logischerwijs volgt uit zijn metafysische basis, maar moeilijk in praktijk te brengen is. Want ons leven en ervaringen zijn gebaseerd op vooronderstellingen die tegenovergesteld zijn aan wat de Cursus onderwijst.
Om “je broeder te vergeven voor wat hij niet heeft gedaan” moeten we – tenminste verstandelijk – beginnen te aanvaarden dat alle woede en gevoelens van slachtofferschap projecties zijn van onze eigen onbewuste schuld. Deze schuld komt van het geloof dat we gezondigd hebben door God aan te vallen, zodat we een eigen individueel leven konden hebben. Dat alles is natuurlijk een illusie, maar omdat we denken dat we individuen zijn, zijn deze vooronderstellingen nog steeds aanwezig in onze denkgeest. We hebben deze zondigheid tot werkelijkheid gemaakt en willen niet onze individuele identiteit opgeven om zo terug te keren naar de eenheid van God. Dus ontkennen we vervolgens de zonde en projecteren de verantwoordelijkheid hiervoor op iets buiten ons. De schuld die we geprojecteerd hebben ligt nu dus bij de anderen, die we zien als gemeen, haatdragend, gewelddadig, onverschillig, egoïstisch etc., terwijl wij het onschuldige slachtoffer zijn. De ‘wij’ in dit alles is altijd de keuzemakende denkgeest buiten tijd en ruimte. We zijn de denkgeest vergeten en hebben deze in ons bewustzijn vervangen voor een zelf dat lijkt te bestaan binnen tijd en ruimte.
Dat is heel in het kort de oorsprong van onze waarneming en ons gevoel dat wij of anderen onrechtvaardig behandeld zijn, tot slachtoffer gemaakt etc. Er is heel wat meer over deze dynamiek te schrijven, maar dit geeft in ieder geval enig idee van hoe de Cursus zijn theorie over vergeving ontwikkelt. Dit is echter voldoende om in te zien dat de enige reden om onszelf als onrechtvaardig behandeld te zien, is om te kunnen zeggen dat iemand anders schuldig is. Dit betekent niet dat we de ‘feiten’ van de uiterlijke gebeurtenissen moeten ontkennen. De Cursus spreekt uitsluitend over hoe we die ervaren. Dat is de sleutel. Jezelf waarnemen als onrechtvaardig behandeld is een interpretatie die voortkomt uit een onbewuste behoefte om de situatie op die manier waar te nemen (V#262 bespreekt dit in de context van Jezus’ eigen zienswijze op de kruisiging). We zijn ons niet bewust van die dynamiek, maar juist dát – dat we ons er niet van bewust zijn - is een integraal onderdeel van de ego-strategie van projectie.
De eerste stap in het proces van vergeven is dan ook het terugnemen van de projectie en de gevolgen ervan. Dit betekent dat we inzien dat we datgene aanvallen en veroordelen in iemand anders, wat we eerst hebben veroordeeld in onszelf. We erkennen dat onze geprojecteerde woede een beslissing is die we genomen hebben om onze eigen schuld te ontlopen door deze in iemand anders te zien. Nogmaals, dit betekent niet dat we ontkennen wat iemand anders heeft gedaan, en ook niet dat we er niets aan hoeven te doen.
De tweede stap houdt in dat we begrijpen dat ook de schuld een beslissing vertegenwoordigt. Die beslissing kan nu worden teruggebracht in ons bewustzijn en opnieuw worden overwogen. In plaats van te kiezen onszelf te vereenzelvigen met het egodenksysteem van schuld, kiezen we ervoor ons te vereenzelvigen met het denksysteem van onschuld van de Heilige Geest.
Dit maakt de weg vrij voor de derde stap, die het werk is van de Heilige Geest. Dat betekent dat de eerste twee stappen van vergeving onze beslissing vertegenwoordigen om toe te laten dat de Heilige Geest binnen in ons Zijn genezingswerk doet. Maar de Heilige Geest kan onze schuld alleen wegnemen als we onze investering erin hebben teruggenomen.
Als onze schuld eenmaal verdwenen is – al is het maar voor een ogenblik – hebben we ons alleen nog maar vereenzelvigd met liefde en vriendelijkheid. Daardoor vatten we niets meer persoonlijk op. Terwijl we gedragsmatig reageren op de situatie, zullen alleen liefde en vriendelijkheid door ons heen stromen. En daarmee zal onze respons er vanzelf een zijn die het meest liefdevol is voor alle betrokkenen. Uiterlijk – in ons gedrag - kan dat hetzelfde lijken als de respons van wie dan ook, maar de inhoud ervan is liefde. In termen van onze spirituele vooruitgang is dat het enige wat ertoe doet.
Deze stappen worden beschreven op twee plaatsen in de Cursus: T5.VII.6:7-11; Wdl.23.5:1-4.
Een korte samenvatting en uitleg over hoe de Cursus vergeving benadert, kun je vinden in twee van onze boeken: Inleiding tot Een cursus in wonderen,” hoofdstuk 4: Woede versus vergeving, en in: Forgiveness and Jesus: The meeting Place of “ A Course in Miracles” and Christianity, hoofdstuk 2. Ook in antwoorden op andere vragen op deze website, zul je allerlei toepassingen van deze principes tegenkomen.
